Interrogativos
Imanrayku: por qué cosas o conveniencias
Imapaq: para qué
Imapaqchá: para qué será
Imaraqmi: qué sería, cómo sería
Imarayku: por qué motivo o razón
Imata: qué cosa
Imatapas: cualquier cosa
Imatawantaq: con qué más
Imawan: con qué
Imay: qué (hora, día)
Imayna: cómo
Imaynalla: ¿cómo estás?
Imaynan: cómo es, cómo será
Imaynapi: cuánto
Imaynapuni: cómo tiene que ser
Imaynatapas: como sea, de cualquier modo
Imaynataraq: cómo será todavía
Sustantivos
Imay sonqo: pobre, te compadezco
Imaymana: multitud de personas o cosas
Imilla: mujer joven empleada de casa
Inchis: maní
Inka: inca
Inka wasi: palacio
Inkil: jardín
Inkill, muya: jardín, pastizal, huerta
Inkilpillu: corona de flores
Inkiltupa: jardinero
Inti: sol
Inti qawana: reloj
Inti raymi: fiesta sagrada del sol
Inti tayta: dios sol
Inti wañuy: eclipse solar
Inti wasi: tiempo del sol
Inti wata: año solar
Inti watana: adoratorio solar
Intichay: día domingo
Intichinkana: oeste
Intinpa: árbol del sol
Intipa chinpun: aureola solar
Intipaqarina: oriente
Intuwa: invocación, ruego, oración
Iñaqa: nodriza
Iñaqa: bufanda
Iñaw iñaw: lloro de criaturas
Iñi (na): creencia, tener fe
Iñichiy: hacer creer
Iñiq: creyente
Iñiy: creer, adorar
Iñu: pulga menuda
Ipa: tía, hermana de padre
Ipalla: financiar actividad religiosa
Ipalla: corral de vacunos y ovinos
Ipu: llovizna, garúa
Iqe, uytu, maska: buche de ave
Iqma: viuda
Iruru: círculo, esfera
Isanka, walay: canasta
Isilla, qelete: tumor purulento
Iskarayay: duda, vacilación, indecisión
Iskay: dos
Iskay chunka: veinte
Iskay huno: dos millones
Iskay iskaymanta: de dos en dos
Iskay kuti: dos veces
Iskay llona: dos billones
Iskay ñeqen: segundo lugar o puesto
Iskay pacha: docientos
Iskay simi: informal
Iskay sonqo: desleal, traidor
Iskay uya: hipócrita, dos caras
Iskay waranqa: dos mil
Iskayay: vacilación, duda
Isku: cal, piedra caliza
Iskuchak: puente de cal y piedra
Isma: excremento de auquénidos
Ismu onqoy: enfermedad de cáncer
Ismukiru: dientes picados
Ismusqa: podrido
Ispana: urinario
Ispay puru: vejiga
Ispay wata: próstata
Ispaypuro: vejiga
Ispaytipi: cistitis
Ispinku: trébol
Isqon: nueve
Itumaray: sugestionar, fascinar
Ituna: barreta, palanca
Iwana: lagarto selvático
Iwin iwin: primeros cabellos del niño
Iyaw: lloro lastimero de niño
Verbos
Imay sonqo: inhumano
Intuy: cercar, asediar, rodear
Iqmay: enviudar
Iskaychay: parear o emparejar, duplicar
Iskuy: fraguar con cal
Iskuy: desgranar mazorca de maíz
Ismuy: pudrir
Ispay: orinar
Itay, ñawpay: adelantar, aventajar, superar
Itichiy, itiy, ituy: retirar o mover a un lado
Ituway: orar, invocar
Palabras quechua con CH’
Ch’isi: Esta palabra significa «comienzo de la noche». En quechua, «ch’isi» se refiere al período del…
Palabras en quechua con Y
Lista de palabras de educación y enseñanza con Y: yachachikuq: Que se deja apagar, a…
Palabras quechua con W
Verbos Wachachiy: hacer parir Wachay: parir, ovar Wañuchiy: matar Wañuy: morir Waqay: llorar Waqray: cornear…
Palabras quechua con U
Verbos Ukunay: descascarar Umiy: alimentar a pichones Unanchay: aconsejar, encabezar Untuy: engrasar Upakuy: lavarse la…
Palabras quechua con T’
Acciones / Verbos con T’ T’ikrakuy – virar, dar vuelta, girarT’aqay – separar, dividirT’iksuchiy –…
Palabras quechua con SH
Verbos Shachiy: envejecer un vestido Shuyshuy: acción de colar líquidos Shuytu: pararse, estar de pie,…
Palabras quechua con S
Verbos Ruyrumun: rodar de arriba para abajo Saksay: llenarse, saciarse Samay: descansar Samay: respirar Saqey:…
Palabras quechua con R
Verbos Rakiy: separar, repartir, clasificar Rakray: tragar, comer alimentos Raqaqaqay: tronar, sonar del trueno Raqon:…
Palabras en quechua con q’
Lista de 20 palabras en quechua con q’ Estados Físicos y Condiciones con q’ Q’ala…
Palabras quechua con QH
Verbos Qhaqochiy: hacer friccionar, sobar, restregar Qhawapay: remirar Qhellapay: recoger por segunda vez Qhoruy: mutilar,…
Palabras quechua con P’-P-PH
Verbos en quechua con P’ y su traducción P’itachiy: hacer saltar P’anpay achiy: hacer enterrar…
Palabras quechua con O
Verbos Onqochiy: enfermar Onqoy kutipa: recaída Onqoy llaqta: epidemia Onqoyniyoq: con enfermedad Opayachiy: atontar, confundir…
Palabras quechua con Ñ
Palabras quechua con Ñ relacionado con tiempo: ñachá, ñachu: Yo estaré, ya es… ñaku: Hace rato, antes…
Palabras quechua con N
Verbos Naniy: acto sexual Napay: saludar, expresión de cortesía Napaykachay: saludo reiterativo Napaykukuy: dirigir el…
Palabras quechua con M
Palabras quechua con M, ordenados por categoría, relacionados con alimentos, familia, actividades, tiempo y espacio….
Palabras quechua con LL
Adjetivos y DescripcionesLlañu, ñañu /delgadoLlapaka /auquénido débil, endebleLlasa /pesado, masa (peso)Llawchi /flácido, inconsistenteLlullacha /berros, algas…
Palabras quechua con L
Verbos Laqakuy: caer de bruces, tropezarLaqapakuy: caer frecuentementeLaqay: colar, pegar, adherirLaqechu: sopapearLastay: nevarLastay: laminar, prensarLasuy:…
Palabras quechua con KH
Palabras quechua con KH Alimentos y Cocina : khacha: Mugre en costras. Suciedad.khachu: Mordida. Mordiscón….
Palabras quechua con K-K’
20 Palabras quechua con K Acciones / Verboskachallikuy – ataviarse con eleganciakachanpuy – volver al…
Palabras quechua con I
Interrogativos Imanrayku: por qué cosas o convenienciasImapaq: para quéImapaqchá: para qué seráImaraqmi: qué sería, cómo…