Nombre de aves en quechua
En la siguiente lista se encuentra el nombre en quechua y su nombre científico, algunas aves son sagradas en la cosmovisión andina y otras aves tienen nombre propio por que se les considera importantes.
Pajarillo> Pichiw, pichinkucha
Pájaro> Pesqo
Trinar> Pichiwyay.
Pájaro> Pesqo
Trinar> Pichiwyay.
Pato crestón
Qanqana, cocha waswa
Pato barcino
Waswa, punapato
Pato rana
P’aqpaqa, cocha waswa
Oressochen melanopterus
Huallata
Zambullidor pimpollo
Uyumpula, mayu sulla
Zambullidor plateado
Chullumpi
Flamenco
Pariwana, parihuana
Cormorán neotropical
Qjuchi-qjuchi (cushuri), callhua
Huaco común
Mayusonso, wajwa, huajhua
Garcita bueyera
Ccilwa
Ibis de la puna
Yanawiko, maraq-maraq, qaqe
Rascón plomizo
Weskocho
Polla de agua común
Tiqui, tiki
Avefría andina
Leuleqa, leq’leqe, leqecho, leqleqa, liclish
Gaviota andina
K’ellwa, kellwa, k’ellhua, qellwa
Falcónida.
Anka
Roenemia pennata d’orbini
Suri, suri phuru
Buitre
Anka, suwaq’ara
Pájaro carpintero
Akajllo, akachu Hak’achu, hak’akllu
Cernícalo-falco epaverius peruvianus
K’illichu, k’illinchu
Cóndor (vultur gryphus linneo)
Kuntur ,condor
Garza (egretta alba linneo).
Waq’ar
Guacamayo
Wakamayu
Halcón
Waman, anka.
Jilguero
Ch’ayña.
Lechuza
Ch’oseq. Ch’usij, ch’usiqa
Lorito (bolborhynochus sp)
Phiwichu, piwichu, piriku.
Loro–ra. (aratiga mitrata osch)
K’alla
Mochuelo
Paqpaka
Paloma
Urpi
Pepitero
P’iskaka.
Perdiz
P’isaq, p’isaqa, lluthu.
Picaflor Picaflor
Siwar q’ente.
Ruiseñor (troglodytes aedon audax tsch).
Ch’eqollo Pe.aya: cheqollo. Pe.jun: almispishin. Ec: chikullo
Torcaza (zenaida asitático meloda tach.)
Kukuli
Tordo (turdus chiguanco lafr)
Chiwaku, chuchiku. Pe.jun: chiwillu.
Tórtola
Kullku.
Trile (sicalis uropygialis lafrenaye d’ orbigny).
Q’ello pesqo, q’ellunchu
Buho (buho virginianus gmelin).
Tuku, huku. Arg: huk
Merganetta armata turneri
Mayu waswa,
Puna ibis
Yanawiko, maraq-maraq, qaqe
Buteo polyosoma polyosoma
Huamancha, wamancha, huaman
Phalcoboenus megalopterus
Aqchi, qorisenqa (“nariz dorada”), alq’amary
Gallinago andina
Machu caballu, ketechu
Attagis gayi simonsi
Kullekulle
Patagioenas maculosa albipennis
Qoqotoa, kukuly
Crotophaga ani olec,
Qhoe qhoe
Tyto alba contempta
Ch’oseq, ch’usec
Bubo virginianus magellanicus
Tuko, tujo, tuku, huaco
Megascops koepckeae
Kiuquicha, paspaca
Caprimulgus longirostris atripunctatus
Sak’anqa, almapishinco, qejqe, pili pili
Streptoprocne zonaris subtropicalis
Lasirwana, sirhuana, jallua jallua, hatu wayanaqo
Lesbia victoriae berlepschi
Chupasapa-q’ente (“cola larga”)
Aglaeactis castelnaudii castelnaudii
Puna q’ente
Nystalus chacuru uncirostris
Chacaruway, chacaraway, chacaruac
Pharomachrus auriceps auriceps
Pakawi, wakawi
Cinclodes albiventris
Q’echali, cacha
Cinclodes atacamensis atacamensis
Q’echali
Asthenes ottonis
Ch’icu-ch’icu
Anairetes flavirostris cuzcoensis
Ch’uchunka, charapacatu
Agriornis montanus insolens
Waycho, huacho, waychao
Myiotheretes striaticollis striaticollis
Waycho, llama khaty
Rupicola peruvianus saturatus
Tunky
Ampelion rubrocristatus
Qarkaka, qharqaqa, qarkatu
Pygochelidon cyanoleuca cyanoleuca
Qhallwa, qhallhua
Turdus fuscater ockendeni
Yana chiwako, hatun chihuaco, huayco chiwuaqu
Turdus chiguanco conradi
Chiwako, chihuako, yukis
Thraupis bonariensis darwinii utallaqe,
Utachu, ota ota, ch’eqwi
Diglossa brunneiventris brunneiventris
Manka llunku
Zonotrichia capensis pulacayensis pichisanca,
Pichinco, pichincho, pichiranca
Phrygilus fruticeti peruvianus
Trigo qhawa
Sporophila luctuosa chochkllu pocochi,
Sara pocochi, tilluti
Pheucticus aureoventris terminalis
Tuya, tuyapy
Gato, Hormiga, Zorro, Abeja, Aves, Picaflor, Mariposa, Araña, Sapo, Pescado, Mascota, Serpiente, Paloma, Gallina, Perro
Hola, gracias por la información esta muy buena. Quisiera hacer la consulta de algunos nombres que no están en tu lista, agradecería mucho me puedas ayudar. Gracias.